تاثیریوگابرمولفه های شخصیتی ،بهزیستی روانشناختی و تاب آوری در خانم های مجردو متاهل با سایر بانوان در شهر اصفهان

پژوهش حاضر مقایسه اثر کلاس یوگا را برا ی بررسی سه متغیر ( تاب آوری - مولفه های شخصیتی و سلامت عمومی ) در دو گروه آزمایش و گواه از بانوان شهر اصفهان را که در سال1389 صورت گرفته را ، نشان می دهد . شرکت کنندگان در این تحقیق شامل پانزده نفراز خانم ها که بصورت تصادفی از (نمونه در دسترس ) داوطلبان شرکت در کلاسها یوگا بعنوان گروه آزمایش در نظر گرفته شدند . وگروه گواه شامل پانزده نفر از بانوانی که از نظر سن و سطح تحصیلات با گروه آزمایش همسان شده بودند. در ابتدا پرسشنامه های مربوط به سه متغیر ( پرسشنامه تاب آوری ، پنج عاملی neo و سلامت عمومی ) را بعنوان پیش آزمون هر دو گروه پاسخ دادند . به گروه آزمایش پس از حدود سه ماه شرکت در کلاسها و استفاده از سی جلسه آموزش مجددا " همان پرسشنامه ها بعنوان پس آزمون داده شد . گروه گواه(که در این مدت آموزش یا تعلیمات خاصی را نداشتند ) نیزمجددا" همزمان با گروه آزمایش به پرسشنامه ها بعنوان پس آزمون پاسخ دادند . با هدف بررسی میزان دستیابی به اهداف مدنظر در پژوهش، به تحلیل و آزمون فرضیه های پژوهش پرداخته شده است. در ابتدا با استفاده از روش های آمار توصیفی، نتایج داده های بدست آمده از مداخله آموزشی توصیف شده اند. سپس پیش فرض های آماری لازم به منظور استفاده از آزمون پارامتریک تحلیل کواریانس، شامل آزمون شاپیروویلک جهت بررسی نرمال بودن توزیع نمرات گروه نمونه در جامعه و آزمون لوین جهت بررسی تساوی واریانس ها، تحلیل گردیده اند. همچنین اثر پیش آزمون با استفاده از روش تحلیل کوراریانس کنترل گردیده است.نتایج بدست آمده فرضیه های پژوهش را تایید کرد.آزمون های آماری و محاسبات مربوطه در فصل چهارم دیده می شود . در تحلیل یافته ها ،به دلیل استفاده از آزمون های پارامتریک ،بایستی پیش فرض های ضروری آزمون شوند .دو پیش فرض زیر بوسیله آزمون های مناسب بررسی شد. الف – پیش فرض نرمال بودن توزیع نمرات در جامعه ،یکی از پیش فرض های استفاده از آزمون های پارامتریک ، فرض نرمال بودن توزیع نمرات گروه یا گروه های نمونه در جامعه است. در این پژوهش برای آزمودن این فرضیه از آزمون شاپیرو- ویلک استفاده گردید.وهمان گونه که ملاحظه شد ،این فرضیه تاییدشد.یعنی توزیع نمرات درپیش آزمون و در هر دو گروه آزمایش و کنترل بصورت نرمال می باشد . ب -پیش فرض تساوی واریانس های دو گروه در جامعه ،اساس این پیش فرض بر آن است که فرض می شود واریانس های نمرات دو گروه در جامعه با هم برابرند واز لحاظ آماری تفاوت معناداری ندارند. برای آزمودن این فرضیه از آزمون لوین استفاده می شود. (مولوی، 1379)همانطور که در جدول محاسبات دیده شد ،فرض صفر برای تساوی واریانس های نمرات دو گروه در متغیر های پژوهش در پس آزمون رد نمی شود. یعنی پیش فرض تساوی واریانس های نمرات در دو گروه آزمایش و کنترل در مرحله پس آزمون برای مقیاس های پژوهش تائید شد. با توجه به رعایت این پیش فرض و پیش فرض نرمال بودن توزیع نمرات ، تحلیل کواریانس برای به دست آوردن نتایج استنباطی صورت گرفت.که یافته های آن به اجمال در ادامه خواهد آمد. در اولین فرضیه ،که تاثیر یوگا بر سلامت عمومی بود،پس از حذف تاثیر متغیرهای همگام بر روی متغیر وابسته ، مشاهده شد که بین میانگین های تعدیل شده نمرات سلامت عمومی شرکت کننده در مرحله پس آزمون تفاوت معنا داری وجود دارد(01/0p<). لذا فرضیه اول تائید گردید. بنابراین تمرین یوگا بر سلامت عمومی شرکت کنندگان در پس آزمون گروه آزمایشی تاثیر داشته است. میزان این تاثیر در مرحله پس آزمون 46 درصد بوده است. توان آماری یک و سطح معنا داری نزدیک به صفر نمایانگر کفایت حجم نمونه بوده است. با توجه به نتایج بدست آمده در سایر تحقیقات و با تایید این فرضیه ،معلوم می شود که یوگا در افزایش سلامت عمومی بانوان می تواند تاثیر معناداری بر جای گذارد. باعث کاهش افسردگی و اضطراب ، بهبود عملکرد اجتماعی و همچنین کاهش نشانه های مرضی جسمانی می گردد. در فرضیه دوم ،تاثیر یوگا بر تاب آوری ،نیز پس از حذف تاثیر متغیرهای همگام بر روی متغیر وابسته مشاهده شد که بین میانگین های تعدیل شده نمرات سطح تاب آوری شرکت کننده در مرحله پس آزمون تفاوت معنا داری وجود دارد(p<0/05). و فرضیه دوم تائید گردید. بنابراین تمرین یوگا بر سطح تاب آوری شرکت کنندگان در پس آزمون گروه آزمایشی تاثیر داشته است. میزان این تاثیر در مرحله پس آزمون 14 درصد بوده است. در فرضیه سوم ،تاثیر یوگا بر مولفه های شخصیتی، پنج مولفه بطور جداگانه هر کدام بعنوان یک فرضیه در نظر گرفته شد و برای هر صفت آزمون آماری مجزا انجام پذیرفت .که در ادامه نتایج هر آزمون مشاهده می گردد. آزمون اول ،روانرنجوری ،پس از حذف تاثیر متغیرهای همگام بر روی متغیر وابسته مشاهده شد که بین میانگین های تعدیل شده نمرات روان رنجوری شرکت کننده در مرحله پس آزمون تفاوت معنا داری وجود دارد(p<0/05). لذا فرضیه تائید گردید. بنابراین تمرین یوگا بر روان رنجوری شرکت کنندگان در پس آزمون گروه آزمایشی تاثیر داشته است. میزان این تاثیر در مرحله پس آزمون 22 درصد بوده است. آزمون دوم، تجربه پذیری ، پس از حذف تاثیر متغیرهای همگام بر روی متغیر وابسته و با توجه به ضریب f محاسبه شده، مشاهده می شود که بین میانگین های تعدیل شده نمرات تجربه پذیری شرکت کننده بر حسب عضویت گروهی (دو گروه آزمایشی و کنترل) در مرحله پس آزمون تفاوت معنا داری وجود ندارد(p<0/05). لذا این فرضیه رد گردید. بنابراین تمرین یوگا بر تجربه پذیری شرکت کنندگان در پس آزمون گروه آزمایشی تاثیر نداشته است. یافته های پژوهش در این مورد نشان می دهد که یوگا در افزایش کنجکاوی و یا لذت بردن از ارزش های غیر متعارف افراد گروه آزمایش تاثیری نداشته است. آزمون سوم ،برون گرایی ،پس از حذف تاثیر متغیرهای کنترل بر روی متغیر وابسته و با توجه به ضریب f محاسبه شده، مشاهده شد که بین میانگین های تعدیل شده نمرات برون گرایی بانوان شرکت کننده در مرحله پس آزمون تفاوت معنا داری وجود دارد(p<0/05). لذا این فرضیه تائید گردید. بنابراین تمرین یوگا بر برون گرایی بانوان شرکت کننده در پس آزمون گروه آزمایشی تاثیر داشته است. میزان این تاثیر در مرحله پس آزمون 19 درصد بوده است. آزمون چهارم ،موافق بودن،پس از حذف تاثیر متغیرهای همگام بر روی متغیر وابسته و با توجه به ضریب f محاسبه شده، مشاهده شد که بین میانگین های تعدیل شده نمرات موافق بودن بانوان شرکت کننده در مرحله پس آزمون تفاوت معنا داری وجود دارد(p<o/o5). لذا این فرضیه تائید گردید. بنابراین تمرین یوگا بر موافق بودن (همسازی ) بانوان شرکت کننده در پس آزمون گروه آزمایشی تاثیر داشته است. میزان این تاثیر در مرحله پس آزمون 23 درصد بوده است. آزمون پنجم ،وظیفه شناسی ، پس از حذف تاثیر متغیرهای همگام بر روی متغیر وابسته و با توجه به ضریب f محاسبه شده، مشاهده شد که بین میانگین های تعدیل شده نمرات وظیفه شناسی بانوان شرکت کننده بر حسب عضویت گروهی (دو گروه آزمایشی و کنترل) در مرحله پس آزمون تفاوت معنا داری وجود دارد(p<0/01). لذااین فرضیه تائید گردید. بنابراین تمرین یوگا بر وظیفه شناسی بانوان شرکت کننده در پس آزمون گروه آزمایشی تاثیر داشته است. میزان این تاثیر در مرحله پس آزمون 23 درصد بوده است. از نتایجی که از این پنج آزمون بدست آمد نشان داده شد که در چهار مولفه،(از پنج عامل ) یوگا تاثیر دارد.در روانرنجوری 22درصد ،برون گرایی 19درصدو موافق بودن و وظیفه شناسی هرکدام 23 درصد تاثیر داشته است. که در مجموع می توان گفت که فرضیه سوم نیز تایید می گردد،و یوگا بر مولفه های شخصیتی بانوان گروه آزمایش تاثیر معنا دار داشته است .